Ergonomia w kuchni

5 stref w kuchni

W kuchni można wyodrębnić pięć stref, które mają kluczowe znaczenie dla ergonomicznego projektowania przestrzeni: strefa zapasów (lodówka i produkty spożywcze), strefa przechowywania (naczynia, szklanki, sztućce), strefa przygotowań (blat roboczy, deski, miski, mikser, przyprawy) oraz strefa gotowania (kuchnia, piekarnik, mikrofalówka, garnki), strefa zmywania (zlew, zmywarka, kosz na śmieci). Ważne jest, aby umieszczać te strefy w odpowiedniej kolejności, zgodnie z ruchem wskazówek zegara (dla osoby leworęcznej odwrotnie):

• Strefa zapasów – ta strefa obejmuje zamrażarkę, lodówkę i szafki przeznaczone do przechowywania produktów, które nie wymagają chłodzenia. Dlaczego warto zacząć od tej strefy? Ergonomia ma na celu ułatwienie naszej pracy, nawet w takich aspektach jak rozpakowywanie zakupów. Umieszczenie strefy zapasów przy drzwiach kuchni pozwala uniknąć niepotrzebnego przenoszenia i przemieszczania produktów przez całe pomieszczenie, co ułatwia uporządkowanie i odpowiednie przechowywanie.

• Strefa przechowywania – tuż za lodówką znajdują się szafki, które służą do przechowywania garnków, talerzy, sztućców i małego AGD. Blat w tej strefie jest idealnym miejscem do rozpakowywania zakupów, a także do oczyszczania, krojenia i obierania produktów wyjętych z chłodzenia. W jaki sposób zorganizować tę strefę? Postaw na górne szafki wiszące, w których przechowasz talerze, kubki i miski. Ułatwi to korzystanie z dolnej przestrzeni, zamiast szuflad zastosuj półki.

• Strefa przygotowań – ta część kuchni jest przeznaczona do przygotowywania potraw przed podaniem lub obróbką termiczną. Odpowiednio szeroki blat zapewni wygodę podczas krojenia, siekania i mieszania. Co warto umieścić w szafkach tej strefy? Noże i deski do krojenia są niezbędne. Zapewnij sobie również łatwy dostęp do dodatkowych akcesoriów, takich jak chochle, łyżki, trzepaczki i szpatułki. Przydatne będzie również umieszczenie przypraw w szafkach.

• Strefa gotowania – na końcu umieść piekarnik, kuchenkę i mikrofalówkę, w których podgrzewasz i przygotowujesz potrawy wymagające obróbki termicznej. Ważnym elementem w tej strefie jest okap, który po włączeniu skutecznie absorbuje intensywne zapachy wydzielane podczas gotowania. Spróbuj także znaleźć miejsce na niewielki blat w tej ostatniej strefie – pomoże Ci w nakładaniu i podawaniu potraw.

• Strefa zmywania – kolejnym krokiem jest umieszczenie zlewu i zmywarki. W tej strefie generuje się dużo odpadów, dlatego warto znaleźć miejsce na kosze na śmieci – najlepiej w pojemnej, wysuwanej szufladzie. Czy warto zainwestować w zmywarkę, jeśli kuchnia jest mała? Chociaż sprzęt zajmuje miejsce jednej szafki, warto go mieć. Zmywarka pomoże utrzymać porządek w kuchni (brudne naczynia nie będą gromadzone w zlewie). Dzięki niej zaoszczędzisz czas i zapewnisz większą higienę podczas mycia naczyń.

Reguła trójkąta roboczego

Reguła trójkąta roboczego polega na odpowiednim rozmieszczeniu kluczowych urządzeń kuchennych – lodówki, zlewu i kuchenki tak, aby tworzyły one wierzchołki trójkąta. Dzięki temu rozmieszczeniu, wykonywanie poszczególnych czynności kuchennych, związanych z przygotowywaniem posiłków i sprzątaniem, odbywa się w logicznej kolejności. Zastosowanie reguły trójkąta roboczego pozwala zminimalizować odległości, jakie musimy pokonywać podczas codziennych czynności w kuchni, co przekłada się na większą wydajność i komfort pracy.

Układ mebli kuchennych

Kolejnym istotnym aspektem, mającym wpływ na ergonomię i wygodę użytkowania kuchni, jest wybór odpowiedniego układu mebli kuchennych. Każda kuchnia jest inna, ze względu na kształt, wielkość i rodzaj zabudowy. Niezależnie od tych czynników, ważne jest odpowiednie rozmieszczenie urządzeń kuchennych i zachowanie odpowiednich odległości między nimi. W przypadku małych kuchni czasami musimy zmniejszyć te odległości, ale w większych warto ich nie zwiększać, aby uniknąć niepotrzebnego przemieszczania się.

Zaplanowanie kuchni zgodnie z zasadami ergonomii i odpowiednim rozmieszczeniem urządzeń zapewni wygodę podczas codziennego użytkowania. Pamiętajmy, że dostosowanie przestrzeni do naszych potrzeb to klucz do efektywnego i przyjemnego gotowania.

Wyróżniamy następujące układy mebli:

1. Jednorzędowy:

W takim rozmieszczeniu sprzętów trudno jest zastosować zasadę trójkąta roboczego, ale zachowanie odpowiedniej kolejności zapewnia wygodę pracy. Sprzęty są ustawione wzdłuż jednej ściany. Ciąg roboczy rozpoczyna się od lodówki, za którą znajduje się szafka z blatem przeznaczonym na produkty wyjęte z lodówki.

Następnie, za blatem powinien znaleźć się zlewozmywak, a w odległości 80–90 cm od niego powinna być umieszczona płyta grzewcza. Aby zapewnić wygodny dostęp do garnków z obu stron, powinno się zachować przynajmniej 30–40 cm przestrzeni blatowej za płytą. Tego rodzaju jednorzędowe rozwiązanie sprawdza się zwłaszcza w małych, wąskich kuchniach, wnękach i aneksach kuchennych.

2. Dwurzędowy:

W tym układzie kuchni urządzenia zostały rozmieszczone po przeciwnych stronach pomieszczenia. Po jednej stronie znajdują się szafki ze zlewozmywakiem, głównym blatem roboczym oraz kuchenką, a po drugiej, wysoka szafa, lodówka i długi blat. Jest to wygodne rozwiązanie do krótkich, ale stosunkowo szerokich pomieszczeń o minimalnej szerokości 240 cm, pod warunkiem utrzymania odległości między dwoma rzędami szafek na poziomie 90–120 cm.

W przypadku umieszczenia piekarnika pod płytą grzejną, ważne jest zachowanie minimalnej odległości wynoszącej 120 cm od przeciwległych szafek, aby umożliwić swobodne korzystanie z piekarnika. Taki układ umożliwia efektywne wykorzystanie dostępnej przestrzeni i zapewnia ergonomiczne rozłożenie urządzeń kuchennych, ułatwiając codzienne czynności kuchenne.

3. W kształcie litery:

• “L”:

W większości kuchni (z wyjątkiem tych długich i wąskich) sprzęty można funkcjonalnie rozmieścić, ustawiając je wzdłuż dwóch prostopadłych ścian. W takim układzie lodówka i zlewozmywak powinny być umieszczone pod jedną ścianą, a kuchenka pod drugą. Dzięki temu można wygospodarować dużo miejsca na najbardziej ergonomiczny blat roboczy między zlewozmywakiem a kuchenką.

Jeśli pomieszczenie na to pozwala, można również ustawić wygodny stół przy wolnej ścianie. Będzie to idealne miejsce do spożywania posiłków, a w razie potrzeby posłuży jako dodatkowa przestrzeń do pracy.

• “U”:

W takim ułożeniu kuchni dwa ciągi robocze są umieszczone wzdłuż przeciwległych ścian, a połączone są trzecim, poprzecznym ciągiem. Każde z urządzeń znajduje się wzdłuż innej ściany. To rozwiązanie idealne do większej kuchni z oknem lub pomieszczenia otwartego na pokój.

Należy unikać umieszczania zlewozmywaka centralnie pod oknem, aby nie ograniczać oświetlenia naturalnego na blacie roboczym. Kuchenka i lodówka powinny być ustawione w bocznych ciągach roboczych. W przypadku kuchni otwartej na salon, można oddzielić je barkiem lub stołem, co zapewni dodatkową przestrzeń do pracy.

• “G”:

Obecnie szczególnie popularnym rozwiązaniem jest tzw. „wyspa” w kuchni, czyli oddzielny moduł z blatem i szafkami, który pełni funkcję miejsca do spożywania szybkich posiłków lub gotowania. Jest to rozwiązanie szczególnie odpowiednie dla kuchni o dużym metrażu.

Wyspa kuchenna stanowi wygodną przestrzeń, która może służyć jako dodatkowy blat roboczy, miejsce do przygotowywania potraw, a także do spożywania posiłków w przyjemnej atmosferze. W przypadku większych kuchni wyspa stanowi również element dekoracyjny, dodając elegancji i stylu całej przestrzeni kuchennej. Jednak należy pamiętać, że taki układ wymaga odpowiedniej ilości wolnej przestrzeni, aby zapewnić swobodne poruszanie się wokół wyspy oraz dostęp do pozostałych elementów kuchni.

Dopasowane rozwiązania do Twojego stylu życia

W NARYSUJEMY zaprojektujemy dla Ciebie idealnie funkcjonalną przestrzeń, dopasowaną do Twoich potrzeb. Oferujemy porady przy wyborze wyposażenia oraz fenomenalną usługę wizualizacji wnętrz. Skontaktuj się z nami i odmień swoje mieszkanie!

Najczęściej zadawane pytania

Dlaczego ergonomia jest ważna w kuchni?

Ergonomia w kuchni jest istotna, ponieważ wpływa na komfort, wydajność i bezpieczeństwo pracy. Odpowiednie rozmieszczenie urządzeń, mebli i akcesoriów kuchennych oraz dostosowanie ich do indywidualnych potrzeb użytkownika pozwala na łatwiejsze wykonywanie codziennych czynności kuchennych, redukuje ryzyko kontuzji i zmęczenia, oraz poprawia ogólną efektywność i przyjemność gotowania.

Jakie są kluczowe zasady ergonomii w kuchni?

Podstawowe zasady ergonomii w kuchni obejmują:

• Zasadę trójkąta roboczego, czyli odpowiednie rozmieszczenie kluczowych urządzeń (lodówki, zlewu i kuchenki) w taki sposób, aby tworzyły one wierzchołki trójkąta, minimalizując odległości i ułatwiając przemieszczanie się między nimi.
• Podział kuchni na pięć głównych stref (zapasów, przechowywania, przygotowań, gotowania i zmywania) i umieszczenie ich w odpowiedniej kolejności, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby zapewnić płynność pracy.
• Dostosowanie wysokości i głębokości mebli: meble kuchenne, blaty robocze i półki powinny być dostosowane do indywidualnego wzrostu i preferencji użytkownika, umożliwiając wygodne i bezpieczne korzystanie.

Jakie są zalecenia dotyczące rozmieszczenia stref w kuchni?

Rozmieszczenie stref w kuchni powinno uwzględniać kolejność wykonywania czynności i częstotliwość ich użycia. Zazwyczaj zaleca się umieszczenie strefy zapasów (lodówka, zamrażarka) blisko drzwi kuchni, a następnie kolejno strefy przechowywania (naczynia, sztućce), przygotowań (blat roboczy, deski), gotowania (kuchenka, piekarnik) i zmywania (zlew, zmywarka). Ważne jest także zachowanie przestrzeni między poszczególnymi strefami, aby umożliwić swobodne poruszanie się i efektywne wykonywanie czynności.

Czy istnieje najlepszy układ mebli kuchennych?

Nie ma jednego najlepszego układu mebli kuchennych, ponieważ każda kuchnia jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. Istnieje jednak kilka popularnych układów, takich jak układ jednorzędowy, dwurzędowy, w kształcie litery L, w kształcie litery U i w kształcie litery G. Wybór konkretnego układu zależy od wielkości pomieszczenia, preferencji użytkownika i funkcjonalności kuchni.